In Water pakken zwemt kunstjournalist en cultureel antropoloog Kirsten van Santen kriskras door Nederland, van chloorbaden, via rivieren en plassen naar de open zee, op zoek naar badgasten, waterwezens en vergeten zwemhelden.
Is Nederland eigenlijk een land van zwemmers? Bestaat onze relatie met het water vooral uit strijd of zijn we in staat, al is het maar voor even, een verbond met het water dat ons omringt te sluiten?
Wie zwemt, bevrijdt zich van de dagelijkse beslommeringen, sleur en conventies. In die zin is zwemmen een ontsnapping en zijn zwemmers vrije geesten die zich in een betoverend en bij vlagen angstaanjagend parallel universum begeven waarin alles vloeibaar wordt. In Water pakken verkent kunstjournalist en cultureel antropoloog Kirsten van Santen de culturele betekenis van zwemmen in een land dat voor een groot deel onder de zeespiegel ligt.
Tijdens haar zoektocht treft ze gelijkgestemden, van Amsterdamse wedstrijdzwemmers tot Zeeuwse wildzwemmers, dobberende componisten, poedelnaakte dichters en bijna verdronken schrijvers die over hun relatie met het water vertellen.
Water pakken is een persoonlijke zwembiografie, een verkenning van de Nederlandse natte wildernis, maar ook een literaire ode aan het water en het eerste Nederlandse ‘zwemboek’ dat de waterige ziel van een volk van zwemmers tracht te doorgronden.
Kirsten van Santen (De Bilt, 1975) werkt als kunstredacteur bij de Leeuwarder Courant en Dagblad van het Noorden, ze schrijft over theater en literatuur, publiceert columns en debuteert in maart 2022 bij uitgeverij Atlas Contact met haar literaire non-fictie boek Water pakken. Ze presenteert de tweewekelijkse kunst- en cultuurpodcast Hooggeëerd Publiek van de Leeuwarder Courant en Dagblad van het Noorden. En ze is als tekstschrijver betrokken bij cultureel podium De Utrecht in Leeuwarden.
Ik zie hem nog wel eens. De badmeester is ouder en grijzer, net als ik. We groeten elkaar met een afgemeten hoofdknik waarna ik snel het water in duik, terwijl hij zijn oude positie in het wachttorentje inneemt. Iedere vezel in mijn lichaam probeert om die ‘mooie slag’ van toen te zwemmen. Láng maken en úítglijden. Sterk worden, beter worden, vechten tegen de tijd.
‘Gaat het?’ vraagt de waterman. Hij bekent dat het zwemmen even als vanouds voelde. ‘Ja,’ hijg ik, ‘dat had ik ook. We zwommen samen alleen.’ De waterman knikt. ‘Net als in het leven zelf.’ Zijn voorhoofd glanst in de zon, er druipt water uit zijn baard. Daar gaat hij alweer. Ik ruik een vuurtje, proef klei in het water en zet de achtervolging in.
Voorzichtig stappen we van de steile zandoevers het kanaal in, het meisje en ik. Ik doop mijn tong in het water. ‘Waarom doe je dat,’ vraagt ze. ‘Ik wil weten of het nog zoet is,’ antwoord ik. Ze schudt haar hoofd. ‘Het is hier meteen zout, behalve als ze spuien.’
De zee haalt diep adem, zwelt, en ademt uit, daalt. We deinen mee in dit eeuwigdurende zuchten en kreunen. ‘Ik zag de tremor van de zee,’ dicht Vasalis, ‘zijn zwellen en weer haastig slinken,/ zoals een grote keel kan drinken.’ Precies zo zwemmen we, een beetje verloren in ruimte en in tijd, in een grote keel die alles opslokt, ook onze ineens onbeduidende emoties. We zwemmen door tot we aangenaam leeg zijn.
een zwemgeschiedenis
Dit eerste Nederlandse literaire zwemboek is een persoonlijke zwembiografie, een ode aan het water én een verkenning van de culturele betekenis van zwemmen in binnen- en buitenwater.
Zee-Planeten
Toevoegingen
